Rozległy region północnego Mazowsza charakteryzuje bogata i urozmaicona kultura ludowa. Teren ten zamieszkuje grupa ludności mazowieckiej określana mianem Kurpiów. Puszcza otrzymała nazwę Kurpiowskiej dopiero w momencie jej zaludnienia, tj. w połowie XVIII wieku. Do tego czasu poszczególne jej części miały lokalne określenia pochodzące od rzek lub jeszcze nielicznych miejscowości. Teren, na którym porastała puszcza, to w znacznej większości piaski, gdzieniegdzie przechodzące w wydmy oraz bagna i moczary. Ziemia ta stanowiła własność książąt Mazowieckich, a po wcieleniu do Korony w 1526 roku królów polskich. W zasiedleniu puszczy, zwanej później kurpiowską – I połowa XVII wieku - najistotniejszą rolę odegrali bartnicy, którzy najlepiej znali te tereny. Osiedlali się oni w swoich dotychczasowych „budach” lub „stanach” wykorzystując dzierżawione łąki. Obok bartników osiedlali rudnicy, dziegciarze, węglarze i smolarze, którzy stanowili znacznie liczniejsza grupę zawodową.
Stałe osadnictwo na puszczy pociągało za sobą konieczność karczowania lasu i tworzenia pól uprawnych. Inicjatorami karczunku puszczy byli sami starostowie, którzy widzieli w tym powiększenie swoich dochodów z podatków rolnych.
Z biegłem czasu bartnictwo stawało się powoli zajęciem dodatkowym, podobnie jak wiele innych puszczańskich rzemiosł. Niektóre profesje znikały – nieliczne – wyodrębniały się w oddzielne grupy zawodowe. Zwiększająca się liczba bartników, przy ograniczonych korzyściach płynących z myślistwa i rybołówstwa, wskutek wyniszczenia zwierzyny i wydzierżawiania terenów rybackich, zmieniła tryb życia samych bartników. Równolegle z doglądaniem barci stawali się również rolnikami po wsiach, gdzie posiadali swoje gospodarstwa. Łączenie kilku źródeł dochodu, przy zmniejszającej się opłacalności bartnictwa było konieczne. Także rolnictwo, ze względu na słabe ziemie i prymitywne metody uprawy, nie przynosiło wystarczających dochodów. Dlatego nowi mieszkańcy puszczy szukali innych, dodatkowych źródeł dochodów takich jak handel czy furmaństwo. Do końca XVIII wieku powstały prawie wszystkie obecnie istniejące wsie kurpiowskie.
Kurpiowska Puszcza Zielona zwana również Myszyniecką została zasiedlona w ciągu 250 lat przez ludność napływającą ze starego Mazowsza, jak też z Prus i Podlasia.